Phật giáo Nguyên thủy là gì?

bởi Eddy Hsu Tháng 9 24, 2023

Phật giáo Nguyên Thủy, thường được gọi là "Trường Phái Trưởng Lão", là một trong ba nhánh chính của Phật giáo, hai nhánh còn lại là Phật giáo Đại thừa và Phật giáo Kim Cương thừa. Đây là nhánh bảo thủ và truyền thống hơn trong ba nhánh, và được thực hành chủ yếu ở Sri Lanka, Thái Lan, Myanmar (Miến Điện), Campuchia và Lào, với các cộng đồng nhỏ hơn ở các quốc gia khác.

Sau đây là một số đặc điểm và niềm tin chính liên quan đến Phật giáo Nguyên thủy:

1. Nguồn gốc lịch sử: Phật giáo Nguyên thủy được coi là trường phái Phật giáo lâu đời nhất còn tồn tại, bắt nguồn từ giáo lý của Tất Đạt Đa Cồ Đàm, người sau này trở thành Đức Phật. Phật giáo Nguyên thủy tự nhận mình lưu giữ những diễn giải chính xác và chân thực nhất về giáo lý của Đức Phật.

2. Kinh điển Pali: Truyền thống Nguyên Thủy dựa trên Kinh điển Pali, một bộ sưu tập kinh điển được viết bằng tiếng Pali. Kinh điển này bao gồm ba "kho tàng" hay bộ sưu tập chính: Luật Tạng (Luật lệ tu hành), Kinh Tạng (Kinh điển Đức Phật), và Luận Tạng (Phân tích triết học và giáo lý). Phật tử Nguyên Thủy coi những kinh điển này là nguồn gốc chính thống của giáo lý Phật giáo.

3. Tập trung vào sự giải thoát cá nhân: Phật giáo Nguyên thủy nhấn mạnh sự phát triển tâm linh cá nhân và việc đạt đến Niết bàn (hay Niết bàn trong tiếng Pali) là mục tiêu tối thượng. Nó thường được xem là con đường của A-la-hán, một bậc giác ngộ đã giải thoát khỏi vòng luân hồi sinh tử (samsara).

4. Đời sống xuất gia: Đời sống xuất gia đóng một vai trò quan trọng trong Phật giáo Nguyên thủy. Các vị tăng ni (tỳ kheo và tỳ kheo ni) tuân thủ nghiêm ngặt các giới luật và có trách nhiệm gìn giữ và truyền bá giáo lý của Đức Phật. Cư sĩ hỗ trợ cộng đồng xuất gia bằng cách cúng dường và hỗ trợ.

5. Thiền định: Thiền định là một thực hành cốt lõi trong Phật giáo Nguyên thủy. Nó được xem như một phương tiện để đạt được sự thấu hiểu về bản chất của thực tại và sự vận hành của tâm trí. Thiền Vipassana (thiền minh sát) đặc biệt phổ biến trong truyền thống này.

6. Nhấn mạnh vào giáo lý nguyên thủy: Phật tử Nguyên thủy rất coi trọng việc tuân thủ những gì họ tin là giáo lý nguyên thủy và không thay đổi của Đức Phật. Về mặt này, họ thường được coi là bảo thủ hơn so với Phật tử Đại thừa.

7. Vũ trụ học: Phật giáo Nguyên thủy thường tuân thủ một vũ trụ học khiêm tốn hơn so với một số trường phái Đại thừa. Phật giáo Nguyên thủy thường nhấn mạnh khái niệm tam tướng (vô thường, khổ và vô ngã) và Tứ Diệu Đế như những nguyên lý giáo lý cốt lõi.

Trong khi Phật giáo Nguyên thủy (Theravada) chiếm ưu thế ở một số quốc gia Đông Nam Á, thì Phật giáo Đại thừa, với sự đa dạng về trường phái và phương pháp thực hành, lại hiện diện rộng rãi hơn trên khắp châu Á và thế giới. Cả hai tông phái đều chia sẻ những nguyên lý cốt lõi của Phật giáo, nhưng có những cách diễn giải và nhấn mạnh khác nhau trong giáo lý và thực hành.